Orta yaşta görülen obezite, kadınların ileriki yaşamlarında demans hastalığına yakalanma riskini artırıyor. Ancak yetersiz beslenme ve çok az egzersizin uzun vadede hiçbir etkisinin olmadığı gözlemlendi.
Orta yaşta görülen obezite, kadınların ileriki yaşamlarında demans hastalığına yakalanma riskini artırıyor. Bu, Britanya'da yapılan uzun süreli bir araştırmayla kanıtlanmıştır.
Oxford Üniversitesi'nden Sarah Floud liderliğindeki araştırma ekibi de geçmiş çalışmalardan kaynaklanan çelişkileri açıklığa kavuşturmak için bu çalışmaları inceleme kararı aldı. Bazı çalışmalar düşük vücut kitle indeksi (BMI) (yani zayıf olmak) ile demans riski arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Diğer araştırmalar az düzeyde egzersiz ve yetersiz beslenmenin demans riskini artırdığını ortaya çıkarmıştır.
Ancak mevcut çalışmanın araştırmacılarına göre, bahsedilen noktalar demansın başlangıcının nedeni değil sonucu da olabilir. Demans hastası kişilerde algının erken dönemde değişmeye başladığını, hatta genellikle resmi tanı konmadan on yıl önce değişmeye başladığını ortaya koymaktadırlar. Bu aşamada, etkilenenlerin durumu yavaş ama istikrarlı bir şekilde davranışları etkileyebilir; örneğin zihinsel ve fiziksel hareketlilik etkilenebilir ve etkilenenlerin daha az yemesine ve dolayısıyla kilo vermesine neden olabilir.
Erken Demansın Nedeni Mi, Yoksa Sonucu Mu?
Birbiriyle çelişen bu tür çalışmalar nedeniyle Sarah Flood ve ekibi şu iki soruyu araştırmaya karar verdi: Orta yaşlarda gelişen obezite demansın bir nedeni midir? Ve düşük BMI, düşük kalori alımı ve yetersiz egzersiz de erken demansın nedenleri mi yoksa sadece sonuçları mıdır?
Bu amaçla araştırmacılar, Büyük Britanya'daki 1.136.846 kadının verilerini analiz etti. Ortalama olarak 56 yaşında olan bu kişiler, çalışmanın başlangıcında (1996 ile 2001 yılları arasında) henüz demans hastası değillerdi. “Million Women Study” (Milyon Kadın Çalışması)’ndaki testin katılımcıları boyları, kiloları, günlük kalori alımları ve fiziksel egzersizleri hakkında bilgiler verdiler. Haftada birden az egzersiz yapanlar "inaktif", geri kalan herkes ise "aktif" olarak sınıflandırıldı. Araştırmacılar, BMI değerlerini; 20'nin altındaki bir BMI zayıf, 20 ila 24,9 arası önerilen, 25 ila 29,9 arası aşırı kilolu ve 30'un üzerinde olan obez olarak kategorilendirdi.
Araştırmacılar, devlet sağlık sistemi verileri sayesinde 2017 yılına kadar bu deneylerin gelişimini takip edebildi. Demans nedeniyle hastaneye yapılan başvurulara ilişkin bilgiler de sisteme dahil edildi. Araştırmacılar bu verileri kadınların sözü edilen verilere (boy, kilo, kalori alımı ve fiziksel egzersiz) ilişkin bilgileriyle ilişkilendirdiler.
Orta Yaş Obezitesinde Demans Riskinin Artması
Katılımcıların yüzde 89'unun çalışma süresi boyunca dosyalarında demansa dair herhangi bir veri yoktu. Araştırmanın başlamasından 15 yıl sonra, ortalama 77 yaşında olan 18.695 kişiye ise demans tanısı konuldu.
Sonuçlar, orta yaşta gelişen obezite ile birlikte demans riskinin de arttığını gösteriyor: Çalışmanın başında obezitesi olan kadınların demans geliştirme olasılığı, "önerilen" BMI'ye sahip kadınlara göre yüzde 21 daha fazlaydı. Etkilenen kadınların yüzde 2,2'sinde uzun vadeli demans gelişirken, önerilen BMI'ya sahip kadınlarda bu oran yüzde 1,7 oldu.
Diğer faktörlere ve çalışmanın ikinci sorusuna gelince, bu süreçte yaşanan zamansal değişimler oldukça ilginçti. Hesaplamalar, düşük kalori alımının ve az egzersizin demans riskinin artmasıyla ilişkili olduğunu gösterdi; ancak bu, yalnızca çalışmanın ilk on yılı süresince gerçekleşmiştir. Bundan sonra bu iki değişken arasındaki ilişkinin yavaş yavaş zayıfladığı ve sonunda sıfıra yaklaştığı görülmüştür.
Bu ve diğer çalışmaların araştırmacıları bu kısa vadeli bağlantının klinik öncesi demansın sonucu olduğunu varsaymaktadır. Bu, hastalığın çok erken evresine işaret etmektedir ve bu dönemde, zihinsel bozukluklar hiç görülmez veya en fazla çok hafif düzeyde görülmektedir.
Araştırmanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz:
Comments